Plaid Cymru Castell-Nedd a Dwyrain Abertawe Gweithio'n galed dros Bobl Castell-nedd, a Chymoedd Tawe, Nedd a Dulais.

Mae clymblaid newydd yn mynd i arwain Cyngor Castell-nedd Port Talbot ar ôl i gynrychiolwyr o’r grwpiau Annibynnol, Plaid Cymru ac Annibynwyr Dyffryn ddod i gytundeb i rannu grym. Bydd aelodau Democratiaid Rhyddfrydol Cymru a’r Blaid Werdd yn cefnogi’r glymblaid drwy gyfrwng cytundeb hyder a chyflenwi.

Yr un a enwebwyd fel Arweinydd y Cyngor yw’r Cynghorydd Steve Hunt, a’r Dirprwy Arweinydd enwebedig yw’r Cynghorydd Alun Llewelyn.

Bydd y glymblaid a’r grwpiau sy’n ei chefnogi’n dal 33 sedd o gyfanswm o 60.

Daw’r cyhoeddiad ar ôl dros bythefnos o drafod rhwng y pleidiau ac mae’n dod â 26 mlynedd o weinyddiaeth gan y blaid Lafur i ben yn y fwrdeistref sirol, y tro cyntaf iddi fod felly ers ffurfio’r cyngor yn Ad-drefniant Llywodraeth Leol yn 1996.

Meddai Alun Llewelyn, Arweinydd grŵp Plaid Cymru:

 “Bydd hon yn weinyddiaeth newydd gyda blaenoriaethau newydd ar gyfer Castell-nedd Port Talbot. Rydym wedi cael sawl sgwrs gynhyrchiol dros y bythefnos ddiwethaf ac rydyn ni’n rhagweld fod llawer o dir cyffredin rhyngon ni ar sawl pwnc. Rwy’n edrych ymlaen at weithio gyda’n gilydd i adeiladu ymddiriedaeth a hyder yn ein cyngor drwy ymgysylltu mewn clymblaid llawn parch sy’n rhoi anghenion ein cymunedau gyntaf.”

Sioned Williams, Aelod o’r Senedd Gorllewin De Cymru:

“Mae'r weinyddiaeth newydd hon yn rhoi cyfle i sicrhau Cyngor mwy cydweithredol sy'n gweithio mewn partneriaeth go iawn â phleidiau eraill, grwpiau cymunedol a'r cyhoedd. Rwy’n hyderus y bydd grŵp Plaid Cymru o gynghorwyr yn achub ar y cyfle hwn i weithredu ar flaenoriaethau ein cymunedau a chyflawni’r newid y mae dirfawr angen inni ei weld.

Llongyfarchiadau a diolch i’r Cynghorydd Alun Llewelyn a gweddill grŵp Plaid Cymru am yr holl waith rydych wedi’i wneud i sicrhau'r canlyniad hanesyddol hwn.”

Gydag ymrwymiad i weithio gyda phobl i gryfhau cymunedau, economi ac amgylchedd y fwrdeistref sirol, mae rhaglen weinyddol y glymblaid yn amlinellu gweledigaeth ar gyfer y dyfodol gyda ffocws cryf ar bartneriaeth a chydweithio. Ar ôl cyfrannu’n sylweddol at ffurfio ‘Adfer, Ailosod, Adnewyddu’, cynllun corfforaethol y cyngor, bwriad y weinyddiaeth newydd yw adeiladu ar hwn a’i wella.

Ymysg y blaenoriaethau, bydd:

• gwella amgylchedd ffisegol y fwrdeistref sirol;
• gwella deilliannau addysg i bawb, gan gynnwys gweithio gyda swyddogion a chymunedau i ail-ystyried y penderfyniad a wnaed i greu ‘uwch-ysgol’ enfawr yn ardal Cwm Tawe;
• archwilio dewisiadau i gynhyrchu refeniw, hybu buddsoddiad a helpu i liniaru’r argyfwng costau byw yn lleol
• datblygu a darparu strategaeth i alluogi’r cymoedd a’r pentrefi i gyflawni’u potensial yn llawn, sy’n edrych ar fuddsoddiad, isadeiledd a chysylltedd;
• dod â bywyd newydd i ganol trefi; a
• gwella economi Castell-nedd Port Talbot.

Mae’r rhaglen hefyd yn amlinellu’r bwriad i ddysgu oddi wrth y pandemig er mwyn gwella iechyd a gofal cymdeithasol drwy weithio’n effeithiol ar draws pob sector i leihau ynysrwydd a gwneud gwasanaethau a chefnogaeth yn fwy hygyrch i ddefnyddwyr a theuluoedd. Bydd hyn yn cael ei baru â ffocws ar ddarparu ystod o dai ar draws y fwrdeistref sirol, gan gynnwys tai fforddiadwy, gyda nod o sicrhau fod pobl leol yn elwa o adeiladu tai a chadwyni cyflenwi.

Bydd materion amgylcheddol, hamdden, diwylliant a threftadaeth yn allweddol hefyd, gyda chynlluniau i ddatblygu strategaeth amgylcheddol sy’n cynnwys cymunedau a grwpiau gwirfoddol, strategaeth ddiwylliannol i hybu manteision economaidd, hamdden, cymdeithasol a lles, ac ymrwymiad cadarn i dyfu ac adeiladu ar asedau presennol Celtic Leisure.

Penodir gweinyddiaeth newydd y cyngor yn ffurfiol mewn cyfarfod o’r Cyngor tua chanol mis Mehefin.